Khởi nghiệp trong lĩnh vực AI chưa nhiều
Theo ông Nguyễn Việt Hùng, Phó Tổng Thư kí tòa soạn báo Tiền Phong, trong vài năm trở lại đây, cụm từ cách mạng 4.0 là từ khóa xuất hiện với tuần suất cao trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Một trong những lĩnh vực chủ chốt của CM 4.0 là lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Tại Việt Nam, AI được manh nha nhiều năm, đạt được những thành tựu bước đầu. Thời gian gần đây, cùng với làn sóng khởi nghiệp mạnh mẽ trên cả nước, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực AI được thành lập. Nhiều ý tưởng, sản phẩm AI được nghiên cứu, phát triển, giải quyết những vấn đề thiết thực trong cuộc sống.
Tuy nhiên, ông Hùng cũng như nhiều chuyên gia khác đánh giá, ứng dụng AI ở Việt Nam mới dừng ở bước đầu, các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực AI chưa nhiều, chưa có thành tựu đột phá, ứng dụng AI giải quyết các vấn đề cuộc sống còn kiêm tốn. Trong khi đó, tiềm năng ứng dụng trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam là rất lớn, đặc biệt trong các lĩnh vực Y tế, Giáo dục, Nông nghiệp, Giao thông.
Ông Nguyễn Xuân Hoài, Viện trưởng Viện Trí tuệ nhân tạo cho rằng hoạt động khởi nghiệp trong lĩnh vực trí tuệ tại Việt Nam hiện còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ. Ảnh: Tiền phong
Ông Nguyễn Xuân Hoài, Viện trưởng Viện Trí tuệ nhân tạo cho rằng, một khó khăn và cũng là bài toán lớn ở Việt Nam hiện nay là làm sao đưa được AI vào chuyên ngành. Đồng thời, câu hỏi đặt ra là Nhà nước ta sẽ có khung pháp lý nào để sử dụng và bảo vệ nguồn dữ liệu?
“Cũng có những khó khăn khác như việc các dự án AI rủi ro hơn rất nhiều dự án công nghệ thông tin bình thường. Dự án AI không có giải pháp đảm bảo chính xác 100%. Các dự án AI lớn luôn cần phải qua thử nghiệm, từ đó các bên phải cùng nhau chịu rủi ro.
Ngoài việc đưa dữ liệu vào chuyên ngành, người làm AI cũng phải kết nối được với kiến thức chuyên ngành. Người làm AI mà không hiểu rõ chuyên ngành, thì giải pháp đưa ra không mang lại hiệu quả thực tế”, ông Hoài nói.
Đề cập thêm về những khó khăn của các starup trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, ông Nguyễn Thành Công, Giám đốc điều hành của Công ty TNHH Công nghệ LC Việt Nam cho hay, làm trí tuệ nhân tạo thì yếu tố đầu tiên cần là dữ liệu. Bên cạnh đó, cần có đội ngũ thẩm tra, dán nhãn dữ liệu, tinh gọn dữ liệu. Tuy nhiên, ở Việt Nam gần như không có đội ngũ đó cũng như không có nguồn dữ liệu lớn.
“Ngoài ra, để phát triển trí tuệ nhân tạo cần hệ thống siêu máy tính. Đa phần người làm trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam phải tự sắm cáp màn hình để tự trải nghiệm. Như chúng ta đã biết, dữ liệu bản thân nó sinh ra liên quan tới từng cá nhân và số hóa. Người Việt nam gần như không có dữ liệu để phát triển trí tuệ nhân tạo. Về nhân lực đa phần là người du học ở nước ngoài, và đội ngũ này còn khá hạn chế. Phần lớn người Việt Nam chỉ học lý thuyết, không có dữ liệu, không có hạ tầng để phát triển trí tuệ nhân tạo”, ông Nguyễn Thành Công trăn trở.
Startup cần biết cách làm chủ cuộc chơi
Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ nhận định, để hoạt động khởi nghiệp trong lĩnh vực AI phát triển trong tương lai, cần có chính sách mở để dễ dàng tiếp cận trong nghiên cứu ứng dụng sản phẩm AI cho người dân, cộng đồng. Ngoài doanh nghiệp thì chính quyền, nhà trường… cũng cần ứng dụng AI.
“Hiện nay, rất nhiều startup cũng đặt vấn đề nhưng liệu rằng có người dùng không? Từng có ứng dụng đặt giờ hẹn khám bệnh tại các bệnh viện ở Việt Nam nhưng thất bại bởi bệnh viện công từ chối tiếp nhận trong khi bệnh viện tư thì số lượng quá ít”, ông Quất nêu vấn đề.
Cùng chung ý kiến về vấn đề môi trường, pháp luật và chính hỗ trợ của chính phủ cho startup lĩnh vực AI, ông Lê Công Thành, Chủ tịch HĐQT Infore Technology cho biết việc đầu tiên cần làm là nhìn nhận rõ cơ hội và bài toán trong việc tự làm startup lĩnh vực AI. Nếu như startup có cơ hội liên kết với Nhà nước, giải quyết bài toán của cơ quan quản lý đặt ra thì rất tốt. Tuy nhiên hiện giờ chưa có điều này.
Thứ hai, về nguồn vốn. Có một số đề tài, dự án của cơ quan quản lý Nhà nước nhưng mới ở giai đoạn bắt đầu với nguồn vốn ít, chưa có các nguồn đầu tư vào cho startup, trong đó là lĩnh vực AI. Thứ ba, cần truyền thông để mọi người phân biệt rõ giữa startup và khởi nghiệp trong bối cảnh hai hình thái này dễ bị đánh đồng.
“Người ta nói startup có 10 người thì có thể có đến 9 người nhưng khởi nghiệp thì tỷ lệ thành công sẽ cao hơn. Tôi đọc có những nghiên cứu những người khởi nghiệp tỷ lệ thất bại chỉ khoảng 30%. Khi chúng ta hiểu không đúng thì những phản biện xã hội không được chính xác”, Chủ tịch HĐQT Infore Technology cho hay.
Muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, các starup cần có đủ kiến thức và biết làm chủ công nghệ. Ảnh: Dân trí
Cũng theo vị này, các cơ quan quản lý nhà nước cần sớm tạo cơ chế chính sách điều kiện cho các lĩnh vực mới. Ví dụ có thể không áp dụng ở Việt Nam nhưng nghiên cứu để áp dụng ở nước ngoài.
Đứng ở góc độ nghiên cứu và đào tạo, PGS.TS Nguyễn Xuân Hoài cho rằng bản thân các startup muốn khởi nghiệp cần có sự chuẩn bị đầy đủ về kiến thức và công nghệ nếu muốn làm về AI. Làm AI đòi hỏi phải chuyên nghiệp vì đó là lĩnh vực nghiên cứu và phát triển công nghệ. Chủ startup vẫn có thể tận dụng nguồn tri thức từ bên ngoài, nhưng người này vẫn phải có khả năng hấp thụ, tiếp nhận nguồn tri thức. Nếu startup chưa có chuẩn bị kỹ lưỡng, khó có thể làm về lĩnh vực AI được.
“Đương nhiên, muốn startup cần nhiều yếu tố khác nhau như tư duy kỹ thuật, tìm kiếm thị trường... Nhưng đứng trên góc độ nghiên cứu và đào tại, kiến thức sâu rộng về lĩnh vực AI là quan trọng nhất”, ông Hoài nhận định thêm.